سود مایع چیست؟

سود مایع، ماده ایست سفید رنگ و شفاف که هیچ بویی هم ندارد و با 2غلظت %50 و %31 درصد در بازار وجود دارد. سود مایع به آسانی در آب قابل حل است و حل شوندگی آن در گلیسیرین، متانول و اتانول، به نسبت مساوی است. همچنین خوب است بدانید، فرمول شیمیایی آن NaOH می باشد. اما نقطه انجماد سود مایع 4/4 بوده و نقطه جوش آن هم 145 درجه سانتی گراد. به طور کلی سود مایع ماده ای پایدار است ولی هنگام واکنش، امکان تغییر شیمیایی شدیدی در آن وجود دارد و در صورت شوک قوی یا گرمای بالا، احتمال انفجار آن بالاست. در حقیقت به نوعی، نقطه ضعف این ماده گرماست که باعث ناپایداری آن می شود. همچنین این ماده، واکنش پذیری بالایی دارد و از همین رو به سرعت جذب دی اکسید کربن می کند و با آن ترکیب می شود.

کاربرد سود مایع در صنایع مختلف

سود مایع با بسیاری از مواد شیمیایی آلی و معدنی واکنش نشان می دهد. اما خواص سود مایع برای کاربرد های صنعتی از این قرار است:

1) سود مایع و تاثیر قدرتمند آن در صنعت نساجی و کاغذ سازی:

بزرگترین مصرف کننده و مشتری سود مایع، صنعت عظیم کاغذ سازی است. در کاغذ سازی برای سفید کردن رنگ کاغذها و ایجاد مواد خام اولیه برای تولید خمیر کاغذ ها استفاده می شود. همچنین در صنعت نساجی هم استفاده زیادی دارد و برای تولید الیاف مصنوعی همچون نایلون و پلی استر و پردازش الیاف کاربرد ویژه ای دارد.

2) کاربرد سود مایع در صنعت پتروشیمی:

در صنایع پتروشیمی و پالایشگاه های نفت و گاز، از محلول کاستیک سودا (سود مایع) برای حذف و نابودی اجزای اسیدی محصولات پالایش شده استفاده می شود، مثل سولفید هیدروژن، مرکاپتان نفتنیک اسید، کریزیلیک اسید و … .

کاربرد این ماده در صنعت تولید نفت و گاز طبیعی هم قابل توجه است چون میزان هیدروژن سولفید را پایین می آورد و باعث نابودی بوی نامطبوع این مواد می شود.

3) سود مایع و تصفیه ی آب:

آب مصرفی ای که همه ما در خانه هایمان از آن استفاده می کنیم، پیش از تصفیه شدن حاوی میکرو ارگانیسم ها،جلیک ها و … است که این مواد بر اثر ترکیب با فلزات سنگین، باعث تولید رنگ در آب می شوند و در این میان سود مایع، PH آب را بالا می برد و سختی آب را کاهش می دهد که در فرآیند تصفیه آب بسیار موثر است.

همچنین در تولید ماده ضد عفونی کننده آب (سدیم هیپوکلریت، sodium hypochlorite) نقشی اساسی دارد.

4) کاربرد سود مایع در صنایع دیگر:

• کارایی سود مایع در صنایع دارویی واقعا قابل توجه است و در طیف عظیمی از داروها همچون کاهنده های کلسترول خون و آسپرین (این دارو با جلوگیری از لختگی خون، باعث پیشگیری از بیماری های قلبی-عروقی می شود.) مورد استفاده قرار می گیرد.
• تولید آلومینیوم با استفاده از خواص سودمایع انجام می شود.
• صنایع غذایی هم به سودمایع احتیاج دارد و در فرایند آماده سازی محصولات، برای حفظ ارزش غذایی آنها از این ماده استفاده می شود. بنابراین یک ضدعفونی کننده قوی است و در جهت مبارزه با رشد باکتری های میوه ها و سبزیجات مفید و موثر است و مورد استفاده قرار می گیرد.

3 نکته مهم ازخواص سود مایع

سود مایع از قبیل باز های قدرتمند است که خورندگی زیادی دارد، لذا قادر است فلزاتی همچون روی، آلومینیوم و قلع را دچار خورندگی کند و طی این فرآیند فلزات گاز هیدروژن منتشر می کنند که موجب انفجار می شود. سود مایع، قابلیت اشتعال زایی ندارد ولی بر اثر ترکیب شدن با برخی از اسید ها مثل هیدروکلریک اسید، واکنش خواهد داشت و موجب تولید گرمایی قابل توجه می شود. سود مایع در آب، کاملا یونیزه می شود و باعث آزاد شدن OH- می شود که در نتیجه بازی قوی محسوب می شود.

روش نگهداری سود مایع:

سود مایع نباید در معرض هوای آزاد قرار گیرد چراکه در این صورت در طول گذر زمان، کیفیت آن کاهش می یابد و علت کاهش کیفیت آن، جذب بالای کربن دی اکسیدی است که دارد و با این کار باعث ایجاد ذرات سدیم کربنات (Na₂CO₃) جامد می شود. همچنین سود مایع نباید در مخزن های فولادی (پوشش دار آسیب دیده و غیر پوشش دار) نگهداری شود چون جذب آهن می کند. در نتیجه روش نگهداری سود مایع آن است که شما آنرا از تماس با هوا و فلزات حاوی آهن دور نگهدارید که با این کار عمر ماده شیمیایی خود را افزایش داده اید.

حمل و نقل:

برای حمل و نقل این ماده از تانک های استیل یا دارای ساختار پلیمری استفاده کرد چراکه خورندگی بالایی دارد و با هر شرایطی نمی توان آنرا حمل کرد.

سود مایع در بازار جهانی

جالب است بدانید که سود مایع یکی از پر مصرف ترین مواد شیمیایی در تمام جهان محسوب می شود. بر اساس تخمینی در سال 2006، تقاضای جهانی برای کاستیک سودا 63.4 میلیون تن در سال بوده که رقم بسیار بالایی است و در این میان چین، بزرگترین تولید کننده و مصرف کننده سود مایع در سرتاسر جهان است. همچنین آمارها گویای آن است که تولید سود مایع در سال 2013 حدودا 80 تن بوده است.

خطرات انسانی سود مایع را جدی بگیرید

تماس فیزیکی با بدن: همانطور که دانستید سودمایع خورندگی بالایی دارد، لذا به هیچ وجه نباید تماسی با بدن و خصوصا نقاط حساسی چون چشم ها داشته باشد، زیرا باعث تحریک شدید، زخم به همراه تاول و حتی متلاشی شدن چشم ها می شود و تهدید آن همچون آب مروارید است و در شرایط وخیم باعث نابینایی دائمی می شود. ضرر سود مایع برای پوست هم بسیار بالاست و باعث سوختگی های عمیق و ماندگار می شود و میزان سوختگی بر اساس مدت تماس ماده و غلظت آن تعیین می شود.

خوردن و بلعیدن آن: خوردن سودمایع آسیب های بزرگ و دائمی ای را به دستگاه گوارش و هاضمه می شود و حتی دستگاه هاضمه را به راحتی سوراخ می کند. در این نوع موارد (انسانی و حیوانی) مرگ هم گزارش شده است. برخی از عوارض: سوختگی عمیق دستگاه گوارش، سوختن گلو و دهان، اسهال و درد های زیاد.

استنشاق این ماده شیمیایی: این کار می تواند دستگاه تنفسی شما را آزار جدی دهد و باعث زخم و ورم ریه شود و تنگی نفس هم به وجود آورد.